dr Julia Możdżeń

Główne tematy badawcze:

wyobrażenia o świecie w dawnych wiekach, zwłaszcza w średniowieczu i wczesnej epoce nowożytnej; relacje człowieka z nadprzyrodzonym; piśmienność miejska - zwłaszcza kultura rękopiśmienna, dziejopisarstwo, kodykologia, edytorstwo źródeł niemieckojęzycznych XV i XVI w. z obszaru wielkich miast pruskich; kultura książki dawnej.

Normowanie społecznej rzeczywistości w miastach pruskich XIV- pocz. XVI w., dyscyplinowanie społeczne, życie codzienne w mieście.
 

Poboczne zainteresowania badawcze:

stosunek człowieka do przyrody w przeszłości; wpływ środowiska naturalnego na rozwój cywilizacji; postrzeganie przyrody w różnych kulturach.

Książki i rozdziały w książkach: 

Książki:

• Gdańska kronika Bernta Stegmanna (1528), komentarz i edycja Julia Możdżeń, przy współpracy Marcina Sumowskiego i Kristiny Stöbener, (Fontes, t. 117), Toruń 2019, ss. 580.
• Możdżeń, J. Przedstawianie świata przez kronikarzy gdańskich na przełomie XV i XVI wieku, (Roczniki Towarzystwa Naukowego w Toruniu nr 95, z. 2) Wydawnictwo Naukowe UMK, Toruń 2017, ss. 398.
•  Możdżeń, J. Zjawiska demoniczne w późnośredniowiecznych Prusach. W świetle kroniki Szymona Grunaua, Toruń 2010, ss. 210.

Redakcja tomów pokonferencyjnych:

• Przestrzeń – prawo – pismo. Studia nad elementami kultury miejskiej red. A. Buczyło, J. Możdżeń, A. Maleszka, Wydawnictwo Towarzystwa Naukowego w Toruniu, Toruń 2018, ss. 320.
• Emocje w życiu mieszkańców miast na przestrzeni dziejów. Zbiór studiów, red. A. Buczyło, J. Możdżeń, A. Mutrynowska, Wydawnictwo Towarzystwa Naukowego w Toruniu, Toruń 2015, ss. 253.
• Miasto jako fenomen społeczny i kulturowy. Zbiór studiów, red. C. Kardasz, J. Możdżeń, M. Spychaj, Wydawnictwo Naukowe UMK, Toruń 2011, ss. 259.

Rozdziały w książkach:

• A. Maleszka, J. Możdżeń, Urban legislation as an instrument for the formation and regulation of socio-economic life in 14th-century Prussian and Irish towns, in: Stevens Matthew Frank, Czaja Roman (red.): Towns on the edge in medieval Europe: the social and political order of peripheral urban communities from the twelfth to sixteenth centuries, Proceedings of the British Academy, nr 244, Oxford University Press, 2022, s. 93-119
• Możdżeń, J., Czynności prawne władz miasta Gdańska w zapiskach prywatnych Jakoba Lubbego (1465-1489), w:  Gdańsk w okresie nowożytnym: kultura, religia, polityka, społeczeństwo i stosunki międzynarodowe / Długokęcki Wiesław, Sarnowsky Jürgen (red.), Gdańsk 2021, s. 207-225
• Możdżeń, J., Gdańska i toruńska kopia wilkierza miasta Torunia z 1524 (1523) roku - podstawa edycji i kompletność zachowania, w: Editiones sine fine / Kopiński Krzysztof , Tandecki Janusz (red.), vol. 2, 2021, Toruń 2021,  s. 25-38
• J. Możdżeń, K. Kwiatkowski, Die Willkür der Stadt Leba, in: Studies on the Military Orders, Prussia, and Urban History: Essays in Honour of Roman Czaja on the Occasion of his Sixtieth Birthday, hrsg. v. J. Sarnowsky, K. Kwiatkowski et al., Debrecen 2020
• Możdżeń, J., Das Geschäftsbuch des Danziger Schiffers Caspar Weinreich (1461-1496). Ein Beitrag zur Arbeitstechnik von Stenzel Bornbach, in: Schriftlichkeit in Preussenland, hg. v. M.-L. Heckmann, J. Sarnowsky, Osnabrück 2020
• Możdżeń, J., Możdżeń J., „Thorner Denkwürdigkeiten“ (ca. 1743 –1744) – Urheberschaft, Gattungsproblematik und Auswertung einer Edition, in: Editionswissenschaftliches Kolloquium 2019 Urkundenbücher, Chroniken, Amtsbücher Alte und neue Editionsmethoden, hg. v. Helmut Flachenecker, Krzysztof Kopiński, Janusz Tandecki, Toruń 2019
• Możdżeń, J., Projekt edycji kodeksu Bernta Stegmanna (1528) - najstarszego zwodu gdańskich kronik, w: Editiones sine fine, t. 1, red. K. Kopiński, W. Mrozowicz, J. Tandecki, Toruń 2017, s. 25-50.
• Możdżeń, J.,  Estetyka i obronność miast w narracji Roczników Jana Długosza, w: Jan Długosz-600. lecie urodzin. Region-Polska-Europa w jego twórczości, red. Jacek Maciejewski, Piotr Oliński, Waldemar Rozynkowski, Sławomir Zonenberg, Toruń-Bydgoszcz 2016, s. 85-98.
• Możdżeń, J., Motyw pielgrzymki do św. Jakuba w egzemplach średniowiecznych, w: Camino Polaco : teologia, sztuka, historia, teraźniejszość, t. 3, pod red. P. Roszaka, W. Rozynkowskiego, Toruń 2016, s. 387-450.
• Możdżeń, J., Morze w zapiskach gdańskiego szypra Caspra Weinreicha z lat 1461-1496, w: W epoce żaglowców - morze od antyku do XVIII wieku, red. B. Możejko, E. Bojaruniec, Gdańsk 2016, s. 69-80.
• Możdżeń, J., Św. Jakub Starszy w zapiskach kronikarskich gdańszczan (XV-XVII w.) – przyczynek do badań nad sferą wyobrażeniową kultu, w: Camino Polaco. Teologia-Sztuka-Historia-Teraźniejszość, t. 2, red. P. Roszak, W. Rozynkowski, Toruń 2015, Wydawnictwo Naukowe UMK, s. 93-113.
• Możdżeń, J., Zjawiska demoniczne w kronice Piotra z Dusburga, w: Zjawiska magiczno-demoniczne na terenie dawnych ziem pruskich na tle porównawczym, red. K. Grążawski, J. Gancewski, Wydawnictwo UWM, Olsztyn 2014, s. 31-46.
• Możdżeń, J., Poczucie bezpieczeństwa w Gdańsku w świetle samoświadectw przełomu XV i XVI w., in: Emocje w życiu mieszkańców miast na przestrzeni dziejów. Zbiór studiów, red. A. Buczyło, J. Możdżeń, A. Mutrynowska, Wydawnictwo TNT, Toruń 2015, s. 111-126.
• Możdżeń, J., Handelsbuch – Hausbuch – Gedenkbuch. Bücher mit gemeinsamer Genese oder mit heterogenen Schrifttumsformen? Das Beispiel einiger Danziger Handelsbücher, in: Selbstzeugnisse im polnischen und deutschen Schrifttum im Spätmittelalter und in der Frühen Neuzeit (15.–18. Jahrhundert), hg. v. R. Skowrońska, H. Flachenecker, R. Czaja, S. Roszak, J. Tandecki, Toruń 2014, s. 133–140.
• Możdżeń, J., „Von ihrem irtumb und seltzam wan noch heutt in tagk”. The role of real life experience in the records of Prussians made by Simon Grunau (middle of the 15th century - 1529/30), in: Conversions: Looking for ideological change in the Early Middle Ages, (Studia Mediaevalia Septentrionalia, Bd. 23), hg. v. L. P. Słupecki, R. Simek, Verlag Fassbaender, Wien 2013, s. 223-264.
• Możdżeń, J., Miasto pod panowaniem diabelskim. Gdański dominikanin w obliczu następstw rewolty społecznej z lat 1525–1526, w: Miasto jako fenomen społeczny i kulturowy. Zbiór studiów, red. C. Kardasz, J. Możdżeń, M. Spychaj, Wydawnictwo Naukowe UMK, Toruń 2011, s. 169-186.

Studia i artykuły: 

• Możdżeń, J., Buch des Gedächtniβ – najstarsza księga miasta Chojnic (1436–1544). Okoliczności powstania i komentarz kodykologiczny, "Studia z dziejów średniowiecza", nr 25, 2002, s. 190-210.
• Możdżeń, J., Kiła, ospa, angielskie poty. Zapomniane epidemie w Prusach i na Pomorzu w latach 1527 i 1529, "Studia Historica Gedanensia", 2021
• Możdżeń, J., Druk antypapieski z osobistą dedykacją Martina Lutra dla księcia Albrechta von Brandenburg-Ansbach, „Odrodzenie i reformacja w Polsce”, t. 63, 2019, s. 175-185.
• Możdżeń, J., Wiślane konteksty. Mieszczanie pruscy o rzece Wiśle na przełomie XV i XVI w., „Rocznik Elbląski”, t. 29, 2019, s. 57-75.
• Możdżeń, J., The Picture of the City of Gdańsk in the Historiography From Beyond Gdańsk in the Late Middle Ages and the Beginning of the Early Modern Period, „Zapiski Historyczne”, t. 83, 2018, z. 4, s. 25-48.
• Możdżeń, J., „Merke auff lieber leser wy woltadt gelonet wirt mit arge“. Die Danziger Chronik Bernt Stegmanns (1528) als Beispiel bürgerlicher Moralliteratur, „Jahrbuch des Wissenschaftlichen Zentrums der Polnischen Akademie der Wissenschaften in Wien”, Bd. 8, 2017, s. 103-140.
• Możdżeń, J., Gdańszczanin Bernt Stegmann i jego umoralniająca kompilacja z 1528 roku, „Libri Gedanenses”, t. 34, 2017, s. 57-89.
• Możdżeń, J., The beginnings of the Reformation in the light of Gdansk and Königsberg chroniclers of the first half of the 16th century: the activity of the first Reformers, „Zapiski Historyczne”, t. 82, z. 1, 2017, s. 71-96.
• Możdżeń, J., Jak zostać kupcem w XV-wiecznym Gdańsku?, „Wiadomości Historyczne z Wiedzą o Społeczeństwie”, 2015, nr 4, s. 10-14.
• Możdżeń, J., Zapiski z ksiąg handlowych jako świadectwa życia gdańskich kramarzy na przełomie XV i XVI wieku, „Zapiski Historyczne” 78, 2013, z. 3, s. 91-116.
• Możdżeń, J., Jakob Lubbes Familienaufzeichnungen als Zeugnis der Lebensselbstdarstellung eines Krämers im Danzig um die Wende des 15. Jahrhunderts, „Bulletin der Polnischen Historischen Mission“ 2013, s. 187–233.
• Możdżeń, J., Die Vision der fortschreitenden Reformation in Preussen aus der Sicht des Dominikaners Simon Grunau (*1455-1465/70 – †1529/30), „Bulletin der Polnischen Historischen Mission“ 7, 2012, s. 337-363.
• Możdżeń, J., Synkretyzm religijny Prusów na podstawie kroniki Szymona Grunaua, „Pruthenia” 6, 2011, s. 227-256
• Możdżeń, J., Mundury wojewódzkie a renesans polskiego stroju narodowego w epoce stanisławowskiej, „Sensus Historiae. Studia Interdyscyplinarne” 4, 2011, 3, s. 11-32.
• Możdżeń, J., Magiczne postrzeganie świata w Prusach u schyłku średniowiecza. Na przykładzie Kroniki Pruskiej Szymona Grunaua, „Komunikaty Mazursko-Warmińskie”, nr 1, 2010, s. 14-22.
• Możdżeń, J., Miejska gra fabularna - sposób na interaktywną edukację regionalną, „Wiadomości Historyczne. Czasopismo dla nauczycieli”, 2010, nr 4, s. 42-45.

Glosy i przeglądy orzecznictwa: 

Możdżeń Julia, Hudzik Elżbieta, Cenne zbiory weterynaryjne, "Głos Uczelni", 2019, s. 25-26.

Hasła: 

Hasła katalogowe druków antypapieskich z początku XVI w. ze zbiorów BU UMK, w: Włochy w Gdańsku, t. 2: Katalog zabytków, red. M. Kaleciński, Muzeum Narodowe w Gdańsku, Gdańsk 2020

30 haseł katalogowych w: Reformacja w Toruniu : wpływ kultury ewangelickiej na rozwój miasta : katalog wystawy w Muzeum Okręgowym w Toruniu, 9 czerwca - 15 października 2017 / [red. Joanna Arszyńska, Liliana Lewandowska, Aleksandra Mierzejewska], Toruń : Biblioteka Uniwersytecka : Uniwersytet Mikołaja Kopernika, 2017.

Recenzje publikowane: 

• Możdżeń, J., (Rec.) Katalog rękopisów średniowiecznych Biblioteki Uniwersyteckiej w Toruniu, oprac. Marta Czyżak, przy współpracy Moniki Jakubek-Raczkowskiej, Arkadiusza Wagnera, Wydawnictwo Uniwersytetu Mikołaja Kopernika, Toruń 2016, ss. LVIII, 462; 279 il. kolor. „Folia Toruniensia“, t. 18, 2018, s. 249-258.
• Możdżeń, J., Die geistlichen Ritterorden in Mitteleuropa. Mittelalter, hrsg. v. Karol Borchardt, Libor Jan (Edice Země a Kulturave Strědní Evropě, Sv. 20), Matice moravská, Brno 2011, 361 pp., ISBN 978-80-86488-84-4, „Ordines Militares-Colloquia Thorunensia Historica. Yearbook for the Study of the Military Orders” 18, 2013, s. 273-275.
• Możdżeń, J., Rec. Sławomir Jóźwiak, Janusz Trupinda, Krzyżackie zamki komturskie w Prusach. Topografia i układ przestrzenny na podstawie średniowiecznych źródeł pisanych [Castles of the Teutonic commanders in Prussia: topography and layout on the basis of medieval written sources], Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Mikołaja Kopernika, Torun 2012, 460 pp., ISBN: 978-83-231-2896-0, „Ordines Militares-Colloquia Thorunensia Historica. Yearbook for the Study of the Military Orders” 18, 2013, s. 287-290.
• Możdżeń, J., Rec. Adam Szweda, Organizacja i technika dyplomacji polskiej w stosunkach z zakonem krzyżackim w Prusach w latach 1386-1454, Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Mikołaja Kopernika, Toruń 2009, ss. 465, w: Ordines Militares-Colloquia Thorunensia Historica, Bd. 16, Die Ritterorden in Umbruchs- und Krisenzeiten, hg. v. R. Czaja, J. Sarnowsky, Wydawnictwo Naukowe UMK, Toruń 2011, s. 339-340.
• Możdżeń, J., Rec. Sławomir Zonenberg, Kronika Szymona Grunaua, Wydawnictwo Uniwersytetu Kazimierza Wielkiego, Bydgoszcz 2009, w: Ordines Militares-Colloquia Thorunensia Historica, Bd. 16, Die Ritterorden in Umbruchs- und Krisenzeiten, hrsg. von. R. Czaja, J. Sarnowsky, Wydawnictwo Naukowe UMK, Toruń 2011, s. 341-342.
•  Możdżeń, J., Rec. Sławomir Zonenberg, Kronika Szymona Grunaua, Wydawnictwo Uniwersytetu Kazimierza Wielkiego, Bydgoszcz 2009, „Zapiski Historyczne” 74, 2010, 2, s. 173-178.

Sprawozdania: 

• Możdżeń, J., Internationale Tagung Gebrauch und Funktion handschriftlicher Überlieferung aus dem Preußenland vom 3. bis 5. Mai 2018 in der Staatsbibliothek zu Berlin – Preußischer Kulturbesitz, „Biuletyn Polskiej Misji Historycznej“, t. 13, 2018, s. 311-318.
• Możdżeń, J., Międzynarodowa konferencja naukowa "Jan Długosz - 600-lecie urodzin : region, Polska, Europa w jego twórczości", (Ostromecko, 18-20 XI 2015 roku), „Zapiski Historyczne“, t. 80, z. 4, 2015, s. 137-140.
• Możdżeń, J., Sprawozdanie z Międzynarodowej Konferencji Naukowej „Heterogeniczność przestrzeni miejskiej w Królestwie Polskim i Rzeczypospolitej Obojga Narodów w epoce przedprzemysłowej – w 750–lecie lokacji Nowego Miasta Torunia (1264-2014) (Toruń, 10-12.04.2014), „Klio“ 29, 2014, 2, s. 269-275.
• Możdżeń, J., Międzynarodowa Konferencja Naukowa „MORZE WOKÓŁ NAS... »BO TAKIE JEST ROZLEGŁE I STRASZNE«“. Z okazji 560. Rocznicy przejścia Gdańska pod panowanie króla Polski Kazimierza Jagiellończyka (Gdańsk, 22–23 V 2014 roku), „Zapiski Historyczne“ 79, 2014, 2, s. 169-172.
• Możdżeń, J., Eine Quelle ständiger Missverständnisse? Selbst- und Fremdwahrnehmungen im Spiegel des polnischen und deutschen autobiographischen Schrifttums im Spätmittelalter und der Frühen Neuzeit (15.-18. Jh.). Internationale wissenschaftliche Tagung der Polnischen Historischen Mission in Zusammenarbeit mit der Julius-Maximilians-Universität Würzburg und der Nikolaus-Kopernikus-Universität Toruń Würzburg, 17. bis 18. September 2012, „Arbeitsgemeinschaft historischer Forschungseinrichtungen in der Bundesrepublik Deutschland e.V.“, Nr. 025 vom 19.02.2013, s. 1-5.
• Możdżeń, J., Międzynarodowa konferencja „Eine Quelle ständiger Missverständnisse? Selbst- und Fremdwahrnehmungen im Spiegel des polnischen und deutschen autobiographischen Schrifttums im Spätmittelalter und der Frühen Neuzeit (15.-18. Jh.)“. Internationale wissenschaftliche Tagung der Polnischen Historischen Mission in Zusammenarbeit mit der Julius-Maximilians-Universität Würzburg und der Nikolaus-Kopernikus-Universität Toruń Würzburg, 17-18 września 2012, „Śląski Kwartalnik Historyczny Sobótka“ 48, 2013, 1, s. 183-187.

• 21-22.11.2019 – Toruń, II konferencja z cyklu „Editiones sine fine” zorganizowana przez Zakład Źródłoznawstwa i Edytorstwa Instytutu Historii i Archiwistyki  Uniwersytetu Mikołaja Kopernika W Toruniu, Towarzystwo Naukowe W Toruniu.Wygłoszony referat: Gdańska i toruńska kopia wilkierza miasta Torunia z 1523/1524 r. - kompletność zachowania i problemy edytorskie.
•  
• 30.05-1.06.2019 - "Gdańsk w okresie nowożytnym: kultura, religia, polityka, społeczeństwo i kontakty międzynarodowe / DANZIG in der Frühen Neuzeit: Kultur, Religion, Politik, Gesellschaft und internationale Beziehungen", organizowana przez Historische Kommision fuer ost- und westpreussische Landesforschung oraz Wydział Historyczny Uniwersytetu Gdańskiego. Wygłoszony referat: Obraz gminy i władz miejskich w historiografii gdańskiej na przełomie XV i XVI w.
•  
• 15-18.05.2019 - 14. EDITIONSWISSENSCHAFTLICHEN KOLLOQUIUM DES DEUTSCH-POLNISCHEN GESPRÄCHSKREISES FÜR QUELLENEDITION ZU DEM THEMA "Urkundenbücher, Chroniken, Amtsbücher. Alte und neue Editionsmethoden" organizowana przez Towarzystwo Naukowe w Toruniu, Wydział Nauk Historycznych Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu, Julius-Maximilians Universitaet in Wuerzburg. Wygłoszony referat: Thorner Denkwürdigkeiten - die Gattungsproblematik und Editionsbewertung
•  
• 3-5 maja 2018 r. -  Internationale Tagung "Gebrauch und Funktion handschriftlicher Überlieferung aus dem Preußenland” organizowana przez Historische Kommision fuer ost- und westpreussische Landesforschung oraz Staatsbibliothek zu Berlin – Preußischer Kulturbesitz w Berlinie. Wygłoszony referat: Autor, Kodex und Rezeption. Die Editio princeps der Danziger Chronik von Bernt Stegmann
•  
• 7-9 czerwca 2018 r. konferencja miejska „Obraz miasta na ziemiach polskich w epoce przedrozbiorowej”, zorganizowana przez: Zespół Historii Miast przy Komitecie Nauk Historycznych PAN, Instytut Historii i Archiwistyki Uniwersytetu Mikołaja Kopernika i Towarzystwo Naukowe w Toruniu. Temat wystąpienia: Obraz Gdańska w historiografii II połowy XV i początku XVI w.
•  
• 20-21 października 2016 r., Międzynarodowa konferencja pt. „Prusy Królewskie i Krzyżackie po II Pokoju Toruńskim 1466-1525 / Königlich und Deutschordens-Preußen nach dem Zweiten Thorner Frieden 1466-1525” zorganizowanej przez Wydział Nauk Historycznych, TNT oraz Muzeum Okręgowe w Toruniu. Zaprezentowała referat pt. Początki reformacji w Gdańsku i Królewcu  w świetle współczesnej historiografii (Die Anfänge der Reformation in Danzig und Königsberg Preußen im Lichte der zeitgenössischen Historiographie).
•  
• 31-31.05.2015 – Toruń. Organizatorzy: Wydział Teologiczny UMK, IHiA UMK, Parafia p.w. św. Jakuba w Toruniu, pt. „Camino Polaco. Teologia, historia, sztuka, teraźniejszość. Konferencja naukowa poświęcona szlakom św. Jakuba“. Referat: Motyw pielgrzymki do św. Jakuba w egzemplach średniowiecznych
•  
• 22-23.05.2014 ­­– Gdańsk. Organizatorzy: Muzeum Historyczne Miasta Gdańska, Uniwersytet Gdański, pt. „Morze wokół nas… <<bo takie jest rozległe i straszne>> z okazji 560. rocznicy przejścia Gdańska pod panowanie króla Polski Kazimierza Jagiellończyka (Gdańsk, 22-23 maja 2014 r.)” Referat: Postrzeganie morza w zapiskach gdańskiego szypra Caspra Weinreicha z lat 1461-1496
•  
• 26-28.09.2013 - Würzburg. Organizatorzy: Julius-Maximilians-Universität Würzburg; UMK. „Neuere Editionen von sog. Ego-Dokumenten. 11. Tagung des Deutsch-Polnischen Gesprächskreises für Quelleneditionen“. Referat: Danziger Bernt Stegmanns Codex (1528) – Forschungsstand und Editionsgebrauch
•  
• 17.01-20.01.2013 - Kiel. Organizator: Christian-Albrechts-Universität zu Kiel, Institut für Slavistik. VII. Internationale Slavistische Konferenz „Junge Slavistik im Dialog”. Referat: Die Aufzeichnungen von Jakob Lubbe und Martin Rößler als Lebensselbstzeugnisse in Danzig um die Wende des 15. und 16. Jahrhunderts
•  
• 17.-18.09.2012 - Würzburg. Organizatorzy: Polska Misja Historyczna przy Julius-Maximilians-Universität w Würzburgu, UMK w Toruniu.„Eine Quelle ständiger Missverständnisse? Selbst- und Fremd-wahrnehmungen im Spiegel des polnischen und deutschen autobiographischen Schrifttums im Spätmittelalter und der Frühen Neuzeit (15.-18. Jh.)". Referat: Jakob Lubbe's Familienaufzeichnungen als ein Zeugnis der Selbstdarstellung des Krämerlebens in Danzig um die Wende des 15. Jahrhunderts
•  
• 30.03-1.04.2011 - Olsztyn. Colloquia Baltica IV, „Od religii tradycyjnych do chrześcijańskiego synkretyzmu – przemiany religijności w kulturze ludów bałtyjskich”. Referat: Synkretyczny światopogląd Prusów w świetle kroniki Szymona Grunaua